Przedsiębiorcy posiadający w majątku firmy środki trwałe muszą dokonywać od nich odpisów amortyzacyjnych. Czym jest amortyzacja i jakie są jej metody? Odpowiedź na te pytania przedstawiamy w artykule.

Czym jest amortyzacja?

Amortyzacja jest to ukazanie zużycia środków trwałych, w sposób finansowy, poprzez ustalone odpisy amortyzacyjne. Są to cyklicznie rozliczane, planowo rozłożone w czasie kwoty, w sumie składające się na całą wartość amortyzowanego środka trwałego. Podatnicy mają obowiązek amortyzowania składników majątku o wartości początkowej przekraczającej 3 500 zł, zaś odpisy ponoszone z tytułu użytkowania środków trwałych, co do zasady mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodu.

Metody amortyzacji

Wyróżniamy kilka najpopularniejszych metod amortyzacji:
  • metoda liniowa,
  • metoda liniowa indywidualna,
  • metoda degresywna (malejącego salda),
  • metoda jednorazowa.

Metoda liniowa

Jest to najpopularniejsza metoda amortyzacji środków trwałych. Opiera się ona na założeniu, że zużywanie się środka trwałego będzie równomierne przez cały okres jego użytkowania. Amortyzacja jest dokonywana w oparciu o wartość początkową amortyzowanego środka trwałego. Dokonywane na amortyzowanym środku trwałym odpisy amortyzacyjne, są ustalane zgodnie ze stawką określoną w wykazie stawek amortyzacyjnych. Stawka ta powinna być niezmienna przez cały rok.

Metoda liniowa indywidualna

Metoda ta polega na tym, że podatnik może stawkę amortyzacji ustalać indywidualnie. Odnosi się to do środków trwałych przez niego używanych, bądź ulepszonych. Warunkiem jest jednak fakt wprowadzenia danego środka trwałego do ewidencji środków trwałych po raz pierwszy oraz posiadanie prawnie określonego, minimalnego okresu amortyzacji. Dodatkowo, od podatnika wymagane jest poświadczenie, że:
  • nabyty środek trwały, jest używany co najmniej:
    • 6 miesięcy - w przypadku środków trwałych z grup 3-6 i 8, oraz środków transportu,
    • 60 miesięcy - w przypadku budynków i budowli.
  • ulepszony środek trwały, został ulepszony co najmniej w:
    • 20% wartości początkowej - w przypadku środków trwałych z grup 3-6 i 8, oraz środków transportu,
    • 30% wartości początkowej - w przypadku budynków i budowli.

Metoda degresywna

Metoda ta z kolei zakłada, że wraz z upływem czasu użyteczność środka trwałego się zmniejsza. Skutkiem tego jest zezwolenie na stosowanie wysokich odpisów amortyzacyjnych na początku używania środka trwałego (zwykle kilka pierwszych lat). W tym przypadku, odpisy amortyzacyjne również są ustalane zgodnie ze stawką określoną w wykazie stawek amortyzacyjnych. Występuje tutaj też pewne ograniczenie co do możliwości zastosowania tej metody amortyzacji. Dozwolona jest ona wyłącznie dla środków trwałych, które są maszynami i urządzeniami zaliczającymi się do grup: 3-6 i 8 KŚT oraz dla wszystkich środków transportu, oprócz samochodów osobowych. Należy również pamiętać, że jeśli w którymś roku amortyzacji danego środka trwałego, stawka tej amortyzacji miałaby być niższa od amortyzacji obliczonej metodą liniową, należy przejść na metodę liniową.

Metoda jednorazowa

Metoda ta posiada pewne ograniczenia co do jej zastosowania. Mogą z niej korzystać tylko tzw. mali podatnicy oraz przedsiębiorcy, którzy w danym roku rozpoczęli działalność gospodarczą. Jest ona również objęta limitem dotyczącym łącznej kwoty jednorazowych amortyzacji, dokonanych w jednym roku - nie może ona przekroczyć 50 tys. euro.  Jest ona dedykowana środkom trwałym zaliczającym się do grupy 3-8 KŚT, wyłączając samochody osobowe.